Przedstawiam Państwu wyciąg z przepisów prawa dotyczących odpowiedzialności prawnej nauczycieli. Zachęcam do lektury.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
(Dz. U. 1997 Nr 88 poz. 553)
Art. 1. § 1.
Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod
groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.
§ 2. Nie stanowi przestępstwa czyn
zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.
§ 3. Nie popełnia przestępstwa
sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.
Art. 2. Odpowiedzialności
karnej za przestępstwo skutkowe popełnione przez zaniechanie podlega ten tylko,
na kim ciążył prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi.
Art.
155. Kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka, podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
156. § 1. Kto powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w
postaci:
1)
pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
2)
innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej,
choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej
albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego
zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności od
roku do lat 10.
§
2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia wolności do lat
3.
§
3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka, sprawca
podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Art.
157. § 1. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała
lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 § 1, podlega karze
pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia
trwający nie dłużej niż 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności
albo pozbawienia wolności do lat 2.
§
3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§
4. Ściganie przestępstwa określonego w § 2 lub 3, jeżeli naruszenie czynności
narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał dłużej niż 7 dni, odbywa się z
oskarżenia prywatnego
Art.
160. § 1. Kto naraża człowieka na bezpośrednie
niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na
niebezpieczeństwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa nieumyślnie, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§
4. Nie podlega karze za przestępstwo określone w § 1-3 sprawca, który
dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo.
§
5. Ściganie przestępstwa określonego w § 3 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art. 162. § 1. Kto
człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim
niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie
udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na
niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Nie popełnia przestępstwa, kto
nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu
albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji
lub osoby do tego powołanej.
Art. 207. §1. Kto
znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą
pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy, podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 1a. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad
osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny, podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 lub 1a połączony jest
ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia
wolności od roku do lat 10.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1–2 jest
targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze
pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Art. 208. Kto rozpija
małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego spożycie lub
nakłaniając go do spożycia takiego napoju, podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art.
210. § 1. Kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o
małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan
psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega karze pozbawienia wolności do
lat 3.
§
2. Jeżeli następstwem czynu jest śmierć osoby określonej w § 1, sprawca podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art. 217. § 1. Kto uderza
człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 2. Jeżeli naruszenie
nietykalności wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli
pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności, sąd może odstąpić od
wymierzenia kary.
§ 3. Ściganie odbywa się z
oskarżenia prywatnego.
Art. 228. § 1. Kto, w
związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub
osobistą albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy
do lat 8.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi,
sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§ 3. Kto, w związku z pełnieniem
funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę
za zachowanie stanowiące naruszenie przepisów prawa, podlega karze pozbawienia
wolności od roku do lat 10.
§ 4. Karze określonej w § 3 podlega
także ten, kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, uzależnia wykonanie
czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej lub osobistej albo jej
obietnicy lub takiej korzyści żąda.
§ 5. Kto, w związku z pełnieniem
funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową znacznej wartości lub jej
obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§ 6. Karom określonym w § 1–5
podlega odpowiednio także ten, kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej w
państwie obcym lub w organizacji międzynarodowej, przyjmuje korzyść majątkową
lub osobistą albo jej obietnicę lub takiej korzyści żąda, albo uzależnia
wykonanie czynności służbowej od jej otrzymania.
Art. 231. § 1.
Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając
obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze
pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się
czynu określonego w § 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 3. Jeżeli sprawca czynu
określonego w § 1 działa nieumyślnie i wyrządza istotną szkodę, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 218. Złośliwe lub uporczywe naruszanie praw pracownika
§ 1. (utracił moc)
§ 1a. Kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu
prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa
pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Osoba określona w § 1a, odmawiająca ponownego
przyjęcia do pracy, o której przywróceniu orzekł właściwy organ, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 3. Osoba określona w § 1a, która będąc zobowiązana
orzeczeniem sądu do wypłaty wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia ze
stosunku pracy, obowiązku tego nie wykonuje, podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
Art. 219. Niezgłoszenie pracownika do ubezpieczenia
społecznego
Kto narusza przepisy prawa o ubezpieczeniach
społecznych, nie zgłaszając, nawet za zgodą zainteresowanego, wymaganych danych
albo zgłaszając nieprawdziwe dane mające wpływ na prawo do świadczeń albo ich
wysokość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia
wolności do lat 2.
Art. 220. Narażenie życia albo zdrowia pracownika
§ 1. Kto, będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i
higienę pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i przez to naraża
pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego
uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 3. Nie podlega karze sprawca, który dobrowolnie
uchylił grożące niebezpieczeństwo.
Art. 221. Niezawiadomienie o wypadku przy pracy lub chorobie
zawodowej pracownika
Kto wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie
właściwego organu o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej albo nie
sporządza lub nie przedstawia wymaganej dokumentacji, podlega grzywnie do 180
stawek dziennych albo karze ograniczenia wolności.
Art.
239. § 1. Kto utrudnia lub udaremnia postępowanie karne, pomagając sprawcy przestępstwa, w tym i przestępstwa skarbowego uniknąć odpowiedzialności karnej, w szczególności kto sprawcę ukrywa, zaciera ślady przestępstwa, w tym i przestępstwa skarbowego albo
odbywa za skazanego karę,
podlega karze pozbawienia wolności
od 3 miesięcy
do lat 5.
Art. 240. § 1. Kto,
mając wiarygodną wiadomość o karalnym
przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego określonego w art. 118, 127,
128, 130, 134, 140, 148, 163, 166 lub 252, nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego
do ścigania przestępstw, podlega karze pozbawienia
wolności do lat 3.
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. –
Kodeks wykroczeń
(Dz. U. z 2019 r. poz. 821)
Art. 72. Kto wbrew swemu
obowiązkowi nie dokonuje odpowiedniego zabezpieczenia miejsca niebezpiecznego
dla życia lub zdrowia człowieka, podlega karze aresztu albo grzywny.
Art. 73. Kto wbrew swemu
obowiązkowi nie zawiadamia odpowiedniego organu lub osoby o wiadomym mu
niebezpieczeństwie grożącym życiu lub zdrowiu człowieka albo mieniu w znacznych
rozmiarach, podlega karze aresztu albo grzywny.
Art. 106. Kto, mając
obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą
niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej
przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega
karze grzywny albo karze nagany.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. –
Kodeks cywilny
(Dz. U. 2019 poz. 1145)
Art.
23. Dobra
osobiste, jak w szczególności
zdrowie, wolność,
cześć, swoboda sumienia,
nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna,
wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony
przewidzianej w innych przepisach.
Art. 415. Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do
jej naprawienia.
Art. 417.§ 1. Za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie
lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność
Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna
wykonująca tę władzę z mocy prawa.
§ 2. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej
zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo
innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi
ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb
Państwa.
Art.
426. Małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie
ponosi odpowiedzialności
za wyrządzoną szkodę.
Art. 427. Kto z mocy ustawy lub
umowy jest zobowiązany do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku albo stanu
psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można, ten obowiązany jest do
naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę, chyba że uczynił zadość
obowiązkowi nadzoru albo że szkoda by powstała także przy starannym wykonywaniu
nadzoru. Przepis ten stosuje się również do osób wykonywających bez obowiązku
ustawowego ani umownego stałą pieczę nad osobą, której z powodu wieku albo
stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można.
USTAWA z dnia 26 października 1982
r.
o postępowaniu w sprawach
nieletnich
Art. 3. §1. W sprawie
nieletniego należy kierować się przede wszystkim jego dobrem, dążąc do
osiągnięcia korzystnych zmian w osobowości i zachowaniu się nieletniego oraz
zmierzając w miarę potrzeby do prawidłowego spełniania przez rodziców lub
opiekuna ich obowiązków wobec nieletniego, uwzględniając przy tym interes
społeczny.
Art. 4. §1. Każdy, kto
stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego, w
szczególności naruszanie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu
zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub
kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu
wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w
grupach przestępczych, ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania
temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego,
szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.
§ 2. Każdy,
dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny
obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.
§ 3. Instytucje
państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą działalnością
dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z
urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję
oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia
śladów i dowodów popełnienia czynu.
USTAWA z
dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe
Art. 1. System
oświaty zapewnia w szczególności:
14) utrzymywanie bezpiecznych i higienicznych
warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach i placówkach;
21) upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży wiedzy
o bezpieczeństwie oraz kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń, w
tym związanych z korzystaniem z technologii informacyjno-komunikacyjnych, i
sytuacji nadzwyczajnych;
Art. 3. 1.
3. System oświaty mogą
wspierać także jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej oraz
jednostki innych właściwych służb w działaniach służących podnoszeniu
bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, w tym w zakresie ochrony przeciwpożarowej.
4. Organy administracji
publicznej, w tym organy prowadzące szkoły i placówki, współdziałają z podmiotami, o których mowa w ust.
3, w zapewnieniu właściwych warunków realizacji zadań wymienionych w ust. 3, w
szczególności w prowadzeniu zajęć edukacyjnych z zakresu podnoszenia
bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, w tym bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
Art. 5. Nauczyciel w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych
i opiekuńczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i
obywatelską, z poszanowaniem godności osobistej ucznia.
Art. 10. 1. Organ prowadzący szkołę lub placówkę odpowiada za jej działalność. Do zadań organu prowadzącego szkołę lub placówkę należy w szczególności:
1) zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym
bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki;
3) wykonywanie remontów obiektów szkolnych oraz zadań
inwestycyjnych w tym zakresie;
5) wyposażenie szkoły lub placówki w pomoce
dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania,
programów wychowawczo-profilaktycznych, przeprowadzania egzaminów oraz
wykonywania innych zadań statutowych;
Art. 47. 1. Minister
właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia:
8) warunki i
sposób organizowania przez szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki, z
uwzględnieniem celów edukacyjnych i wychowawczych oraz bezpieczeństwa uczniów.
Art. 55. 2. (…) nadzorowi podlega w szczególności:
6) zapewnienie uczniom
bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki.
Art. 57. 1. Organ
prowadzący szkołę lub placówkę sprawuje
nadzór nad jej działalnością w zakresie spraw finansowych i administracyjnych,
z uwzględnieniem odrębnych przepisów.
2. W zakresie wymienionym w ust. 1 nadzorowi podlega w
szczególności:
2) przestrzeganie obowiązujących przepisów dotyczących
bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników i uczniów;
Art. 68. 1. Dyrektor szkoły lub placówki w
szczególności:
3) sprawuje opiekę nad uczniami oraz
stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania
prozdrowotne;
6) wykonuje zadania związane z zapewnieniem
bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie
zajęć organizowanych przez szkołę lub placówkę;
Art. 98. 1. Statut szkoły zawiera w
szczególności:
4) cele i zadania szkoły wynikające
z przepisów prawa oraz sposób ich wykonywania, w tym w zakresie udzielania
pomocy psychologiczno-pedagogicznej, organizowania opieki nad dziećmi
niepełnosprawnymi, umożliwiania uczniom
podtrzymywania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i
religijnej, z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa oraz zasad promocji i ochrony
zdrowia;
7) zakres zadań nauczycieli, w tym nauczyciela wychowawcy
i nauczyciela
bibliotekarza, oraz innych pracowników szkoły, w tym
także zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez
szkołę, a także sposób i formy wykonywania
tych zadań dostosowane do wieku i potrzeb uczniów oraz
warunków środowiskowych szkoły;
Art. 102. 1. Statut
przedszkola zawiera w szczególności:
3) cele i zadania przedszkola wynikające z przepisów
prawa, w tym w zakresie udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej,
organizowania opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi, umożliwiania dzieciom
podtrzymywania poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej,
z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa oraz zasad promocji i ochrony zdrowia;
6) szczegółowe zasady przyprowadzania i odbierania
dzieci z przedszkola przez rodziców lub
upoważnioną przez nich osobę zapewniającą dziecku pełne bezpieczeństwo;
12) zakres zadań nauczycieli oraz innych
pracowników, w tym zadań związanych z:
a) zapewnieniem bezpieczeństwa
dzieciom w czasie zajęć organizowanych przez przedszkole,
d) prowadzeniem obserwacji
pedagogicznych mających na celu poznanie i zabezpieczenie potrzeb rozwojowych
dzieci oraz dokumentowaniem tych obserwacji,
Art. 107. 1. Dla uczniów uczących się poza miejscem stałego zamieszkania szkoła, w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań
opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, może zorganizować internat.
7. Opieka w porze nocnej
jest sprawowana w sposób zapewniający nadzór nad uczniami oraz ich bezpieczeństwo.
Art. 108a. 1.
Jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa uczniów i pracowników lub
ochrony mienia dyrektor szkoły lub placówki, w uzgodnieniu z organem prowadzącym szkołę
lub placówkę oraz po
przeprowadzeniu konsultacji z radą pedagogiczną, radą rodziców i samorządem
uczniowskim, może wprowadzić szczególny nadzór nad pomieszczeniami szkoły lub placówki lub terenem wokół szkoły lub placówki w postaci środków
technicznych umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring).
Art. 125. Minister
właściwy do spraw oświaty i wychowania w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, ogólne przepisy bezpieczeństwa i
higieny obowiązujące w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, z
uwzględnieniem w szczególności warunków pracy i nauki w czasie pobytu w szkole, w tym w
warsztatach, laboratoriach i pracowniach szkolnych oraz w czasie zajęć z
wychowania fizycznego, w czasie zawodów sportowych i wycieczek turystycznych,
oraz postępowanie w sprawach wypadków uczniów.
USTAWA z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela
Art. 6. Nauczyciel obowiązany jest:
1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym
mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły:
dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem
bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę;
Art. 7. 2. Dyrektor szkoły
odpowiedzialny jest w szczególności za:
6) zapewnienie bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie
zajęć organizowanych przez szkołę.
Art. 75. 1.
Nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za uchybienia godności
zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6.
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i
niepublicznych szkołach i placówkach
§ 2. Dyrektor zapewnia
bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także
bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez
szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek.
§ 2a. 1. Dyrektor albo
upoważniona przez niego osoba prowadzi rejestr wyjść grupowych uczniów, z
wyjątkiem wycieczek, o których mowa odpowiednio w przepisach wydanych na
podstawie art. 47 ust. 1 pkt
8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe oraz w przepisach wydanych
na podstawie art. 22 ust. 2 pkt
12 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.
2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1, zawiera: datę,
miejsce i godzinę wyjścia lub zbiórki uczniów, cel lub program wyjścia, miejsce
i godzinę powrotu, imiona i nazwiska opiekunów, liczbę uczniów oraz podpisy
opiekunów i dyrektora.
§ 3. 1. Dyrektor, co
najmniej raz w roku, dokonuje kontroli zapewniania bezpiecznych i higienicznych
warunków korzystania z obiektów należących do szkoły lub placówki, w tym
bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, oraz określa kierunki ich poprawy.
2. Z ustaleń kontroli sporządza się protokół, który
podpisują osoby biorące w niej udział. Kopię protokołu dyrektor przekazuje
organowi prowadzącemu.
§ 5. 1. Plan ewakuacji szkoły lub
placówki umieszcza się w widocznym miejscu, w sposób zapewniający łatwy do
niego dostęp.
2. Drogi ewakuacyjne oznacza się w sposób wyraźny i
trwały.
§ 12. Pomieszczenia, w których odbywają
się zajęcia, wietrzy się w czasie każdej przerwy, a w razie potrzeby także w
czasie zajęć.
§ 13.
Niedopuszczalne jest prowadzenie jakichkolwiek zajęć bez nadzoru upoważnionej
do tego osoby.
§ 14. 1. Przerwy
w zajęciach uczniowie spędzają pod nadzorem nauczyciela.
2. Jeżeli pozwalają na to warunki atmosferyczne,
umożliwia się uczniom przebywanie w czasie przerw w zajęciach na świeżym
powietrzu.
§ 18. 1. Organ prowadzący szkołę lub
placówkę może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, w przypadku gdy na danym
terenie może wystąpić zagrożenie bezpieczeństwa uczniów związane z utrudnieniem
w:
1) dotarciu ucznia do szkoły lub placówki lub powrotem
ze szkoły lub placówki lub
2) organizacji zajęć w szkole lub placówce
- w związku z organizacją i przebiegiem imprez
ogólnopolskich lub międzynarodowych.
2. Dyrektor, za zgodą
organu prowadzącego, może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, jeżeli:
1) temperatura zewnętrzna mierzona o godzinie 2100
w dwóch kolejnych dniach poprzedzających zawieszenie zajęć wynosi -15°C lub
jest niższa;
2) wystąpiły na danym terenie zdarzenia, które mogą
zagrozić zdrowiu uczniów.
§ 19. 1. Jeżeli
pomieszczenie lub inne miejsce, w którym mają być prowadzone zajęcia, lub stan
znajdującego się w nim wyposażenia stwarza zagrożenia dla bezpieczeństwa,
niedopuszczalne jest rozpoczęcie zajęć.
2. Jeżeli stan zagrożenia powstanie lub ujawni się w
czasie zajęć - niezwłocznie się je przerywa i wyprowadza się z zagrożonych
miejsc osoby powierzone opiece szkoły lub placówki.
§ 20.
Pomieszczenia szkoły i placówki, w szczególności pokój nauczycielski,
laboratoria, pracownie, świetlicę, warsztaty szkolne, pokój nauczycieli
wychowania fizycznego, kierownika internatu (bursy) oraz kuchnię, wyposaża się
w apteczki zaopatrzone w środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy i
instrukcję o zasadach udzielania tej pomocy.
§ 21. Pracownicy
szkoły lub placówki podlegają przeszkoleniu w zakresie udzielania pierwszej
pomocy.
§ 22. Udział
uczniów w pracach na rzecz szkoły i środowiska może mieć miejsce po
zaopatrzeniu ich w odpowiednie do wykonywanych prac urządzenia, sprzęt i środki
ochrony indywidualnej oraz po zapewnieniu właściwego nadzoru i bezpiecznych
warunków pracy.
Rozdział 2
Warsztaty,
laboratoria, pracownie oraz stanowiska praktycznej nauki zawodu
§ 23. 1. Maszyny
i inne urządzenia techniczne utrzymuje się w stanie zapewniającym pełną
sprawność działania oraz bezpieczeństwo pracy i nauki.
2. Urządzenia techniczne wyposaża się w zabezpieczenia
chroniące przed urazami, działaniem substancji szkodliwych dla zdrowia,
porażeniem prądem elektrycznym, szkodliwymi wstrząsami, nadmiernym hałasem,
działaniem wibracji lub promieniowaniem.
3. Urządzenia techniczne niesprawne, uszkodzone lub
pozostające w naprawie oznacza się w sposób wyraźny i zabezpiecza przed ich
uruchomieniem.
§ 24. 1.
Stanowiska pracy dostosowuje się do warunków antropometrycznych uczniów.
2. Jeżeli ze stanowisk pracy korzystają osoby
niepełnosprawne, dostosowuje się je do potrzeb wynikających z ich
niepełnosprawności.
§ 25. Przy
maszynach i innych urządzeniach technicznych lub w ich pobliżu wywiesza się w
widocznym miejscu instrukcję bezpiecznej obsługi.
§ 26. W
warsztacie, laboratorium i pracowni wywiesza się w widocznym i łatwo dostępnym
miejscu regulamin określający zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.
§ 27. 1. Przed
dopuszczeniem do zajęć przy maszynach i innych urządzeniach technicznych w
warsztatach, laboratoriach i pracowniach, uczniów zaznajamia się z zasadami i
metodami pracy zapewniającymi bezpieczeństwo i higienę pracy przy wykonywaniu
czynności na stanowisku roboczym.
2. Rozpoczęcie zajęć, o których mowa w ust. 1, może
nastąpić po sprawdzeniu i upewnieniu się przez prowadzącego zajęcia, że stan
maszyn i innych urządzeń technicznych, instalacji elektrycznej i narzędzi
pracy, a także inne warunki środowiska pracy nie stwarzają zagrożeń dla
bezpieczeństwa uczniów.
§ 28. Uczniów
pracujących w warsztatach, laboratoriach i pracowniach szkolnych w celu
zabezpieczenia przed działaniem niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia
czynników, a także ze względu na wymagania sanitarnohigieniczne, zaopatruje się
w niezbędne środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze.
§ 29. 1.
Substancje chemiczne i ich mieszaniny należy przechowywać w odpowiednich
pojemnikach zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, opatrzonych
etykietami zawierającymi nazwę substancji chemicznej lub mieszaniny tych
substancji oraz informującymi o ich niebezpiecznym lub szkodliwym dla zdrowia
działaniu.
2. Substancje chemiczne niebezpieczne i mieszaniny
niebezpieczne - w rozumieniu przepisów o substancjach chemicznych i ich
mieszaninach - należy przechowywać w zamkniętych pomieszczeniach specjalnie
przystosowanych do tego celu.
3. Dyrektor zapewnia
udostępnienie kart charakterystyk substancji chemicznych niebezpiecznych i
mieszanin niebezpiecznych, zgromadzonych w szkole lub placówce, osobom
prowadzącym zajęcia z użyciem tych substancji i mieszanin.
4. Prowadzący zajęcia zapoznaje uczniów z kartami
charakterystyk substancji chemicznych niebezpiecznych i mieszanin
niebezpiecznych wykorzystywanych podczas zajęć oraz umieszcza te karty w łatwo
dostępnym miejscu.
Rozdział 3
Wychowanie fizyczne, sport i turystyka
§ 30. W czasie
zawodów sportowych organizowanych przez szkołę lub placówkę uczniowie nie mogą
pozostawać bez opieki osób do tego upoważnionych.
§ 31. 1. Stopień
trudności i intensywności ćwiczeń dostosowuje się do aktualnej sprawności
fizycznej i wydolności ćwiczących.
2. Uczestnika zajęć uskarżającego się na dolegliwości
zdrowotne zwalnia się w danym dniu z wykonywania planowanych ćwiczeń,
informując o tym jego rodziców (opiekunów).
3. Ćwiczenia są prowadzone z zastosowaniem metod i
urządzeń zapewniających pełne bezpieczeństwo ćwiczących.
4. Bramki i kosze do gry oraz inne urządzenia, których
przemieszczenie się może stanowić zagrożenie dla zdrowia ćwiczących, są
mocowane na stałe.
5. Stan techniczny urządzeń i sprzętu sportowego jest
sprawdzany przed każdymi zajęciami.
6. W salach i na boiskach oraz w miejscach
wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i zabaw umieszcza się
tablice informacyjne określające zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń i
sprzętu sportowego.
7. Prowadzący zajęcia zapoznaje osoby biorące w nich
udział z zasadami bezpiecznego wykonywania ćwiczeń oraz uczestniczenia w grach
i zabawach.
§ 32. 1. Przy
organizacji zajęć, imprez i wycieczek poza terenem szkoły lub placówki liczbę
opiekunów oraz sposób zorganizowania opieki ustala się, uwzględniając wiek,
stopień rozwoju psychofizycznego, stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność
osób powierzonych opiece szkoły lub placówki, a także specyfikę zajęć, imprez i
wycieczek oraz warunki, w jakich będą się one odbywać.
2. Kryteria, o których mowa w ust. 1, uwzględnia się
również przy ustalaniu programu zajęć, imprez i wycieczek.
§ 33. 1. Opiekun
wycieczki sprawdza stan liczbowy jej uczestników przed wyruszeniem z każdego
miejsca pobytu, w czasie zwiedzania, przejazdu oraz po przybyciu do punktu
docelowego.
2. Niedopuszczalne jest realizowanie wycieczek podczas
burzy, śnieżycy i gołoledzi.
§ 34. 1. Jeżeli
specyfika wycieczki tego wymaga, jej uczestników zaznajamia się z zasadami
bezpiecznego przebywania nad wodą.
2. Osoby pozostające pod opieką szkoły lub placówki
mogą pływać oraz kąpać się tylko w obrębie kąpielisk i pływalni w rozumieniu
przepisów określających warunki bezpieczeństwa osób przebywających w górach,
pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne.
3. Nauka pływania może odbywać się tylko w miejscach
specjalnie do tego celu wyznaczonych i przystosowanych.
4. Uczącym się pływać i kąpiącym się zapewnia się
stały nadzór ratownika lub ratowników i ustawiczny nadzór opiekuna lub
opiekunów ze strony szkoły lub placówki.
§ 35. 1. Kajaki i
łodzie, z których korzystają uczestnicy wycieczek, wyposaża się w sprzęt
ratunkowy.
2. Ze sprzętu pływającego korzystają jedynie osoby
przeszkolone w zakresie jego obsługi oraz posługiwania się wyposażeniem
ratunkowym.
§ 36.
Niedopuszczalne jest używanie łodzi i kajaków podczas silnych wiatrów.
§ 37.
Niedopuszczalne jest urządzanie ślizgawek i lodowisk na rzekach, stawach,
jeziorach i innych zbiornikach wodnych.
§ 39. Niedopuszczalne jest wydawanie
osobom pozostającym pod opieką szkoły lub placówki sprzętu, którego użycie może
stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia, w tym dysku, kuli, młota, oszczepu,
łuku, szpady, sportowej broni strzeleckiej - jeżeli szkoła nie ma możliwości
zapewnienia warunków bezpiecznego korzystania z tego sprzętu.
Rozdział 4
Wypadki osób pozostających pod opieką szkoły i placówki
§ 40. Pracownik
szkoły lub placówki, który powziął wiadomość o wypadku, niezwłocznie zapewnia
poszkodowanemu opiekę, w szczególności sprowadzając fachową pomoc medyczną, a w
miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy.
§ 41. 1. O każdym
wypadku zawiadamia się niezwłocznie:
1) rodziców (opiekunów) poszkodowanego;
2) pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy;
3) społecznego inspektora pracy;
4) organ prowadzący szkołę lub placówkę;
5) radę rodziców.
2. O wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym
zawiadamia się niezwłocznie prokuratora i organ sprawujący nadzór pedagogiczny.
3. O wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia,
zawiadamia się niezwłocznie państwowego inspektora sanitarnego.
4. Zawiadomień, o których mowa w ust. 1-3, dokonuje dyrektor lub
upoważniony przez niego pracownik szkoły lub placówki.
§ 42. 1. Do czasu
rozpoczęcia pracy przez zespół powypadkowy, zwany dalej "zespołem", dyrektor zabezpiecza
miejsce wypadku w sposób wykluczający dopuszczenie osób niepowołanych.
2. Jeżeli czynności związanych z zabezpieczeniem
miejsca wypadku nie może wykonać dyrektor, wykonuje
je upoważniony przez dyrektora pracownik
szkoły lub placówki.
§ 43. 1. Członków
zespołu powołuje dyrektor.
2. Zespół
przeprowadza postępowanie powypadkowe i sporządza dokumentację powypadkową, w
tym protokół powypadkowy.
3. Wzór protokołu powypadkowego jest określony w załączniku nr
1 do
rozporządzenia.
4. W skład zespołu wchodzi
pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy.
5. Jeżeli z jakichkolwiek powodów nie jest możliwy
udział w pracach zespołu jednej z
osób, o której mowa w ust. 4, dyrektor powołuje w
jej miejsce innego pracownika szkoły lub placówki przeszkolonego w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy.
6. Jeżeli w składzie zespołu nie mogą
uczestniczyć ani pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy ani społeczny
inspektor pracy, w skład zespołu wchodzi dyrektor oraz
pracownik szkoły lub placówki przeszkolony w zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy.
7. W składzie zespołu może
uczestniczyć przedstawiciel organu prowadzącego, organu sprawującego nadzór pedagogiczny
lub rady rodziców.
8. Przewodniczącym zespołu jest
pracownik służby bhp, a jeżeli nie ma go w składzie zespołu - społeczny
inspektor pracy. Jeżeli w zespole nie uczestniczy
ani pracownik służby bhp ani społeczny inspektor pracy, przewodniczącego zespołu spośród
pracowników szkoły lub placówki wyznacza dyrektor.
9. W sprawach spornych rozstrzygające jest stanowisko
przewodniczącego zespołu. Członek zespołu, który nie
zgadza się ze stanowiskiem przewodniczącego, może złożyć zdanie odrębne, które
odnotowuje się w protokole powypadkowym.
§ 44.
Przewodniczący zespołu poucza
poszkodowanego lub reprezentujące go osoby o przysługujących im prawach w toku
postępowania powypadkowego.
§ 44a. 1. Protokół
powypadkowy należy sporządzić w terminie 21 dni od dnia zakończenia
postępowania powypadkowego i niezwłocznie doręczyć osobom uprawnionym do
zaznajomienia się z materiałami tego postępowania.
2. W uzasadnionych przypadkach protokół powypadkowy
może być sporządzony w późniejszym terminie.
§ 45. 1. Z
treścią protokołu powypadkowego i innymi materiałami postępowania powypadkowego
zaznajamia się:
1) poszkodowanego pełnoletniego;
2) rodziców (opiekunów) poszkodowanego małoletniego.
2. Jeżeli poszkodowany pełnoletni zmarł lub nie
pozwala mu na to stan zdrowia, z materiałami postępowania powypadkowego
zaznajamia się jego rodziców (opiekunów).
§ 46. 1. Protokół
powypadkowy doręcza się osobom uprawnionym do zaznajomienia się z materiałami
postępowania powypadkowego.
2. Jeden egzemplarz protokołu powypadkowego pozostaje
w szkole lub placówce.
3. Organowi prowadzącemu i organowi sprawującemu
nadzór pedagogiczny protokół powypadkowy doręcza się na ich wniosek.
§ 47. Protokół
powypadkowy podpisują członkowie zespołu oraz dyrektor.
§ 48. 1. W ciągu
7 dni od dnia doręczenia protokołu powypadkowego osoby, o których mowa w § 46 ust. 1,
mogą złożyć zastrzeżenia do ustaleń protokołu.
2. Zastrzeżenia składa się ustnie do protokołu
powypadkowego lub na piśmie przewodniczącemu zespołu.
3. Zastrzeżenia rozpatruje organ prowadzący.
4. Zastrzeżenia mogą dotyczyć w szczególności:
1) niewykorzystania wszystkich środków dowodowych
niezbędnych dla ustalenia stanu faktycznego;
2) sprzeczności istotnych ustaleń protokołu z zebranym
materiałem dowodowym.
§ 49. Po
rozpatrzeniu zastrzeżeń organ prowadzący szkołę lub placówkę może:
1) zlecić dotychczasowemu zespołowi wyjaśnienie
ustaleń protokołu lub przeprowadzenie określonych czynności dowodowych;
2) powołać nowy zespół celem
ponownego przeprowadzenia postępowania powypadkowego.
§ 50. 1. Rejestr
wypadków prowadzi dyrektor.
2. Wzór rejestru wypadków jest określony w załączniku nr
2 do rozporządzenia.
§ 51. Dyrektor omawia z
pracownikami szkoły lub placówki okoliczności i przyczyny wypadków oraz ustala
środki niezbędne do zapobieżenia im.
§ 52. W sprawach
nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się odpowiednio przepisy
dotyczące ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy.
USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
Art. 100.
§1. Pracownik
jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do
poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z
przepisami prawa lub umową o pracę.
§ 2. Pracownik
jest obowiązany w szczególności:
2) przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w
zakładzie pracy porządku;
3) przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i
higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych;
6) przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia
społecznego.
Art.
108. § 1. Za nieprzestrzeganie przez pracownika
ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i
higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu
potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności
w pracy, pracodawca może stosować:
1) karę upomnienia;
2) karę nagany.
§ 2. Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia,
stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie
pracy – pracodawca może również stosować karę pieniężną.
§ 3. Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień
nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia
pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części
wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń, o
których mowa w art. 87 § 1 pkt 1–3.
§ 4. Wpływy z kar pieniężnych przeznacza się na poprawę warunków bezpieczeństwa
i higieny pracy.
Art.
109. § 1. Kara nie może być zastosowana po upływie 2
tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po
upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia.
§ 2. Kara może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika.
§ 3. Jeżeli z powodu nieobecności w zakładzie pracy pracownik nie może być
wysłuchany, bieg dwutygodniowego terminu przewidzianego w § 1 nie rozpoczyna
się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się pracownika do pracy.
Art.
110. O zastosowanej karze pracodawca zawiadamia
pracownika na piśmie, wskazując rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych i
datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia oraz informując go o
prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia. Odpis zawiadomienia
składa się do akt osobowych pracownika.
Art. 111. Przy stosowaniu kary bierze się pod uwagę w
szczególności rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy
pracownika i jego dotychczasowy stosunek do pracy.
Art.
112. § 1. Jeżeli zastosowanie kary nastąpiło z
naruszeniem przepisów prawa, pracownik może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia
go o ukaraniu wnieść sprzeciw. O uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu
decyduje pracodawca po
rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji
związkowej. Nieodrzucenie sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia jest
równoznaczne z uwzględnieniem sprzeciwu.
§ 2. Pracownik, który wniósł sprzeciw, może w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia
o odrzuceniu tego sprzeciwu wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej
wobec niego kary.
§ 3. W razie uwzględnienia sprzeciwu wobec zastosowanej kary pieniężnej lub
uchylenia tej kary przez sąd pracy, pracodawca jest obowiązany zwrócić pracownikowi
równowartość kwoty tej kary.
Art.
113. § 1. Karę uważa się za niebyłą, a odpis
zawiadomienia o ukaraniu usuwa z akt osobowych pracownika po roku nienagannej
pracy. Pracodawca może, z własnej inicjatywy lub na wniosek reprezentującej
pracownika zakładowej organizacji związkowej, uznać karę za niebyłą przed
upływem tego terminu.
§ 2. Przepis § 1 zdanie pierwsze stosuje się odpowiednio w razie uwzględnienia
sprzeciwu przez pracodawcę albo wydania przez sąd pracy orzeczenia o uchyleniu
kary.
Art. 114. Pracownik, który wskutek niewykonania lub
nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził
pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych
w przepisach niniejszego rozdziału.
Art. 115. Pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę w
granicach rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę i tylko za normalne
następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda.
Art. 116. Pracodawca jest obowiązany wykazać okoliczności
uzasadniające odpowiedzialność pracownika oraz wysokość powstałej szkody.
Art. 117. § 1. Pracownik nie ponosi odpowiedzialności za szkodę
w takim zakresie, w jakim pracodawca lub inna osoba przyczyniły się do jej
powstania albo zwiększenia.
§ 2. Pracownik nie ponosi ryzyka związanego z działalnością pracodawcy, a w
szczególności nie odpowiada za szkodę wynikłą w związku z działaniem w
granicach dopuszczalnego ryzyka.
§ 3. (uchylony)
Art. 118. W razie wyrządzenia szkody przez kilku pracowników każdy z
nich ponosi odpowiedzialność za część szkody stosownie do przyczynienia się do
niej i stopnia winy. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie stopnia winy i
przyczynienia się poszczególnych pracowników do powstania szkody, odpowiadają
oni w częściach równych.
Art. 119. Odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej
szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia
przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.
Art. 120. § 1. W razie wyrządzenia przez pracownika przy
wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej,
zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca.
§ 2. Wobec pracodawcy, który naprawił szkodę wyrządzoną osobie trzeciej,
pracownik ponosi odpowiedzialność przewidzianą w przepisach niniejszego
rozdziału.
Art. 121. § 1. Jeżeli naprawienie szkody następuje na podstawie
ugody pomiędzy pracodawcą i pracownikiem, wysokość odszkodowania może być
obniżona, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, a w szczególności
stopnia winy pracownika i jego stosunku do obowiązków pracowniczych.
§ 2. Przy uwzględnieniu okoliczności wymienionych w § 1 wysokość odszkodowania
może być także obniżona przez sąd pracy; dotyczy to również przypadku, gdy
naprawienie szkody następuje na podstawie ugody sądowej.
Art. 121.1. § 1. W razie niewykonania ugody przez pracownika,
podlega ona wykonaniu w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, po
nadaniu jej klauzuli wykonalności przez sąd pracy.
§ 2. Sąd pracy odmówi nadania klauzuli wykonalności ugodzie, jeżeli ustali, że
jest ona sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego.
Art. 122. Jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę, jest
obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości.
Art. 123. (uchylony)
Art. 124. § 1. Pracownik, któremu powierzono z obowiązkiem zwrotu
albo do wyliczenia się:
1) pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności,
2) narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony
indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, odpowiada w pełnej wysokości za
szkodę powstałą w tym mieniu.
§ 2. Pracownik odpowiada w pełnej wysokości również za szkodę w mieniu innym
niż wymienione w § 1, powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia
się.
§ 3. Od odpowiedzialności określonej w § 1 i 2 pracownik może się uwolnić,
jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w
szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających
zabezpieczenie powierzonego mienia.
Art. 125. § 1. Na zasadach określonych w art. 124 pracownicy
mogą przyjąć wspólną odpowiedzialność materialną za mienie powierzone im
łącznie z obowiązkiem wyliczenia się. Podstawą łącznego powierzenia mienia jest
umowa o współodpowiedzialności materialnej, zawarta przez pracowników z
pracodawcą na piśmie pod rygorem nieważności.
§ 2. Pracownicy ponoszący wspólną odpowiedzialność materialną odpowiadają w
częściach określonych w umowie. Jednakże w razie ustalenia, że szkoda w całości
lub w części została spowodowana przez niektórych pracowników, za całość szkody
lub za stosowną jej część odpowiadają tylko sprawcy szkody.
Art. 126. § 1. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia
zakres i szczegółowe zasady stosowania przepisów art. 125 oraz tryb łącznego
powierzania mienia.
§ 2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może określić warunki
odpowiedzialności za szkodę w mieniu, o którym mowa w art. 124 § 2 i w art.
125:
1) w ograniczonej wysokości, ustalonej tym rozporządzeniem;
2) na zasadach przewidzianych w art. 114–116 i 118.
Art. 127. Do odpowiedzialności określonej w art. 124–126 stosuje
się odpowiednio przepisy art. 117, 121, 121.1 i 122
Obowiązek powiadomienia innych organów
Art. 572 kodeksu postępowania
cywilnego
§ 1. Każdy, komu znane jest
zdarzenie uzasadniające wszczęcie postępowania z urzędu, obowiązany jest
zawiadomić o nim sąd opiekuńczy.
§ 2. Obowiązek wymieniony w § 1
ciąży przede wszystkim na urzędach stanu cywilnego, sądach, prokuratorach,
notariuszach, komornikach, organach samorządu i administracji rządowej,
organach Policji, placówkach oświatowych, opiekunach społecznych oraz organizacjach
i zakładach zajmujących się opieką nad dziećmi lub osobami psychicznie chorymi.
Art. 304 kodeksu postępowania
karnego
§ 1. Każdy dowiedziawszy się o
popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o
tym prokuratora lub Policję. Przepis art. 191 § 3 stosuje się odpowiednio.
§ 2. Instytucje państwowe i
samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu
przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym
prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu
przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez
ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów
przestępstwa.
Art. 12 ustawy o przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie
1.
Osoby, które w
związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły
podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w
rodzinie, niezwłocznie zawiadamiają o
tym Policję lub prokuratora.
2.
Osoby będące świadkami przemocy w rodzinie powinny zawiadomić
o tym Policję, prokuratora lub inny podmiot działający na rzecz
przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
PWK
